Boliwia
Od 15. grudnia 2010 do 27. stycznia 2011r.

Podroż do kraju ludów Keczua i Aymara
Pod koniec 2010 roku kolejny, bo już trzeci raz wybraliśmy się do Boliwii. Była to już 5. z rzędu moja podróż do Ameryki Południowej. Celem tej wyprawy były rodzaje Parodia, Rebucja oraz Lobivia. Chcieliśmy odwiedzić znane już nam stanowiska, spróbować odnaleźć rośliny opisane w poprzednim stuleciu przez takich kaktusiarzy jak Ritter, Lau i Rausch oraz pragnęliśmy odnaleźć nowe lokalizacje naszych ukochanych kaktusów.

Skład tym razem był polsko-czeski. Dwóch Polaków i dwóch Czechów. Odważyliśmy się polecieć do Boliwii w czasie Świąt Bożego Narodzenia i Nowego roku by zminimalizować ilość niezbędnego urlopu. Dzięki temu udało się nam wygospodarować prawie 6 tygodni wolnego czasu, który spędziliśmy w boliwijskich Andach.

Wylot i przylot był z Warszawy. Wybraliśmy tym razem linie lotnicze Iberia. Do La Paz dolecieliśmy przez Madryt w Hiszpanii i Limę w Peru. Na miejscu czekała na nas Toyota Land Cruiser, którą przez całą wyprawę udało się nam zrobić około 12 000km. Niezawodne terenowe auto to bardzo ważny element takiej wyprawy.

Lotnisko w La Paz, a tak naprawdę w pobliskim El Alto położone jest na wysokości 4080m n.p.m. zatem naszą podróż rozpoczęliśmy od silnego bólu głowy z powodu braku tlenu. Po pierwszym noclegu w hotelu w La Paz, załatwieniu wszelkich formalności oraz niezbędnych zakupach ruszyliśmy w krótką rundkę wokół stolicy Boliwii.
La Paz w nocy.

Rinconada i Palca
Odwiedzenie kilku miejsc w pobliżu La Paz miało na celu oswojenie się z górskim klimatem oraz próbę upolowania ciekawych lobiwek, które tam rosną. O ile aklimatyzacja nie przebiegała zbyt łatwo, bo organizm często odmawiał posłuszeństwa z uwagi na brak tlenu i wspinanie się po górach wydawało się niemal niemożliwe o tyle kilka ciekawych roślin udało się wokół La Paz odnaleźć. Z ciekawych kaktusów w tym rejonie znaleźć można właściwie jedynie lobiwie. Dzięki dobrym namiarom zobaczyliśmy Lobivia maximiliana v. hermanniana oraz miniaturową Lobivia backebergii.
Rinconada. Początek drogi śmierci.
TB466.1 Lobivia maximiliana v. hermanniana
Rinconada, La Paz, Bolivia, 4002m
Palca
TB468.1 Lobivia backebergii
Palca, La Paz, Bolivia, 3728m
TB468.3 Corryocactus melanotrichus
Palca, La Paz, Bolivia, 3943m

Tiwanaku
Po krótkim objeździe wokół La Paz ruszyliśmy w stronę jeziora Titicaca do pobliskiego Tiwanaku. Tam mieliśmy okazję oglądać preinkaskie ruiny dawnych cywilizacji rządzących boliwijskimi Andami tysiące lat temu. Po drodze udało się nam zobaczyć stanowisko Lobivia pentalndii.
Tiwanaku, Brama Słońca
TB469.1 Lobivia pentlandii
Tambillo, E of Tiwanaku, La Paz, Bolivia, 4035m

Independencia
Po zwiedzeniu ruin Tiwanaku pojechaliśmy w kierunku Cochabamba, by dalej pojechać na północny zachód w rejon miejscowości Independencia. Tam interesowały nas sulkorebucje, Lobivia maximiliana v. caespitosa oraz Parodia ayopayana.
Droga przez góry do Independencia
TB472.1 Lobivia maximiliana v. caespitosa
Morochata, Cochabamba, Bolivia, 4177m
TB473.1 Parodia ayopayana
Yayani, Morochata to Independencia, Cochabamba, Bolivia, 2100m
TB473.3 Cleistocactus laniceps
Yayani, Morochata to Independencia, Cochabamba, Bolivia, 2100m
TB474.2 Echinopsis ayopayana
Tiquipayo, Morochata to Independencia, Cochabamba, Bolivia, 2761m

Pętla wokół Cochabamba oraz wypad do La Vinia
Po powrocie z Independencia postanowiliśmy odwiedzić te same tereny, co w roku 2006. Zatem pojechaliśmy do Santibanes, następnie do Cliza, dalej do Arani. Udaliśmy się także do La Vinia, której nigdy wcześniej nie widzieliśmy. We wszystkich tych rejonach interesowały nas rosnące tam sulkorebucje, parodie oraz lobiwie. Dla mnie interesującym kąskiem była Lobivia caineana, której nigdy wcześniej w naturze nie udało mi się zobaczyć.
TB478.5 Trichocereus vollianus
Siches, Cliza to Anzaldo, Cochabamba, Bolivia, 2800m
La Vinia
TB480.2 Sulcorebutia minima
Anzaldo, Cochabamba, Bolivia, 3229m
TB482.2 Parodia taratensis
La Vina, Cochabamba, Bolivia, 2137m
TB483.1 Lobivia caineana
La Vina, Cochabamba, Bolivia, 2057m

Podróż do Mizque, a następnie próba przejechania przez Mina Asientos i dotarcia do Rio Caine
Z rejonu Cochabamba pojechaliśmy do Mizque nieznaną nam dotąd drogą przez Tintin. Po drodze widzieliśmy sporo ciekawych stanowisk sulkorebucji oraz lobiwii. Dla mnie interesującą była Lobivia calorubra v. mizquesis, która jest miniaturką popularnego Echinopsis obrepanda. Bardzo zależało nam na odnalezieniu Parodia hausteiniana w rejonie Mizque, co nie udało się nam w roku 2006. Wybraliśmy się także w drogę do Mina Asientos, by dalej przejeżdżając przez tę kopalnię dostać się do brzegów Rio Caine, gdzie miała rosnąć ciekawa parodia. Niestety władze kopalni nie pozwoliły nam dojechać do rzeki i sprzed bramy musieliśmy zawrócić. Niemniej po drodze widzieliśmy kilka stanowisk sulkorebucji oraz dalsze stanowiska Lobivia calorubra v. mizquensis.
Villa Viscarra, po drodze do Mizque
TB486.1 Lobivia acanthoplegma
Sacabamba, Cliza to Sivingani, Cochabamba, Bolivia, 3157m
TB486.2 Sulcorebutia taratensis v.
Sacabamba, Cliza to Sivingani, Cochabamba, Bolivia, 3157m
TB487.1 Sulcorebutia markusii
Cliza to Sivingani, Cochabamba, Bolivia, 3304m
TB488.2 Sulcorebutia cylindrica
Tintin, Cochabamba, Bolivia, 2392m

Mizque, stanowisko Parodia hausteiniana.
TB489.1 Parodia hausteiniana
Mizque, Cochabamba, Bolivia, 2105m
Serpentyna w dół do Mina Asientos
TB494.2 Sulcorebutia purpurea fma.
Tintin to San Vincente, Cochabamba, Bolivia, 2840m
TB495.1 Lobivia calorubra v. mizquensis
Tintin, Cochabamba, Bolivia, 2583m
TB496.1 Sulcorebutia confusa
Tintin, Cochabamba, Bolivia, 2473m

Przejazd do Pasorapa
Z Mizque pojechaliśmy do Aiquile odwiedzić kilka dawnych stanowisk sulkorebucji oraz lobiwii. Następnie dalej pojechaliśmy na wschód w rejon Pasorapa, by spróbować zapolować na nowe, nieznane nam do tej pory kaktusy. Udało się nam odnaleźć tam kilka stanowisk wcześniej znanych już parodii, jedną sulkorebucję, kilka ciekawych weingarcji oraz interesujące stanowisko miniaturowej Lobivia calorubra v. pojoensis.
Stanowisko niedaleko Pasorapa
TB499.1 Lobivia calorubra v. pojoensis
Pasorapa, Cochabamba, Bolivia, 2554m
TB499.2 Sulcorebutia cardenasiana
Pasorapa, Cochabamba, Bolivia, 2554m
TB499.3 Weingartia pulquinensis
Pasorapa, Cochabamba, Bolivia, 2554m
TB502.1 Weingartia aff. neocumingii
Tabacal, Cochabamba, Bolivia, 2101m

TB502.3 Neocardenasia herzogiana
Tabacal, Cochabamba, Bolivia, 2101m
Perez
TB503.1 Parodia columnaris
Perez, E of Pena Colorada, Cochabamba, Bolivia, 1619m

TB503.4 Echinopsis bridgesii ssp. vallegrandensis
Perez, E of Pena Colorada, Cochabamba, Bolivia, 1619m

TB503.7 Castellanosia caineana
Perez, E of Pena Colorada, Cochabamba, Bolivia, 1619m

Comarapa, Samaipata i Vallegrande
Z rejonu Pasorapa pojechaliśmy dalej na wschód. Interesowały nas klasyczne stanowiska Parodia mairanana i Parodia comarapana. W tym rejonie rosną także sulkorebucje. Mnie najbardziej interesowała rosnąca tam Lobivia arachnacantha, bardzo chciałem zobaczyć możliwie dużo jej różnych odmian. Poszczęściło się, miniaturową lobiwkę udało się zobaczyć na 3 różnych stanowiskach. Dodatkowo trafiliśmy na okres kwitnienia Lobivia calorubra f. carmineoflora zaliczanej czasem do Echinopsis.
Torrecillas, stanowisko Lobivia arachnacantha v. torrecillasensis

TB504.4 Samaipaticereus corroanus
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 2133m
TB505.1 Lobivia arachnacantha v. torrecillasensis
Torrecillas, Santa Cruz, Bolivia, 2649m
TB506.1 Lobivia calorubra fma. carmineoflora
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 1963m
TB506.4 Cleistocactus candelilla
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 1963m
TB507.2 Parodia comarapana
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 2164m
TB507.3 Sulcorebutia krahnii
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 2164m

TB508.1 Parodia columnaris
Comarapa, Santa Cruz, Bolivia, 1756m
TB509.1 Parodia mairanana
Pampa Grande, Santa Cruz, Bolivia, 1342m
Samaipata
TB510.1 Lobivia arachnacantha
Samaipata, Santa Cruz, Bolivia, 1813m
TB510.2 Echinopsis rojasii
Samaipata, Santa Cruz, Bolivia, 1813m
Vallegrande
TB511.1 Lobivia arachnacantha v. vallegrandensis
Vallegrande, Santa Cruz, Bolivia, 2038m

Przejazd z Vallegrande do Zudanez przez Rio Grande
Z Vallegrande ruszyliśmy na południe w kierunku Zudanez. Przejechaliśmy przez wiele ciekawych miejscowości jak Santa Ana, Pucara, Villa Serrano czy Tomina. Udało się nam przekroczyć Rio Grande dzięki nowemu mostowi. W tym rejonie upolowaliśmy niedawno opisaną Parodia augustinii, sporo ciekawych sulkorebucji, jedną ajlosterę oraz sporo form i odmian Lobivia cinnabarina.
Pucara, typowe stanowisko kaktusowe
TB512.1 Rebutia fiebrigii v. vallegrandensis
Santa Rosa, Vallegrande to Pucara, Santa Cruz, Bolivia, 2261m
TB513.1 Lobivia cinnabarina v. draxleriana
Santa Rosa, Vallegrande to Pucara, Santa Cruz, Bolivia, 2834m
TB514.2 Sulcorebutia crispata
Pucara, Santa Cruz, Bolivia, 2678m
Widok z mostu na Rio Grande
TB516.1 Parodia augustinii
Pucara, Santa Cruz, Bolivia, 1337m

TB516.3 Vatricania guentheri
Pucara, Santa Cruz, Bolivia, 1337m
TB517.3 Quiabentia verticillata
Pucara, Chuquisaca, Bolivia, 943m

Zudanez i Tarabuco
Kolejnym etapem podróży były dwa dobrze znane wszystkim kaktusiarzom miasteczka: Zudanez i Tarabuco. Tutaj chcieliśmy odwiedzić klasyczne stanowiska takich roślin jak Sulcorebutia rauschii, Parodia idiosa oraz Lobivia cinnabarina. Rozwój telekomunikacji bardzo ułatwił nam poszukiwania. Dzięki nowej stacji przekaźnikowej GSM oraz drodze do niej wybudowanej nie musieliśmy wspinać się na górę w pobliżu Zudanez, by obejrzeć Sulcorebutia rauschii. Wygodnie wjechaliśmy na to stanowisko.
Wieża przekaźnikowa na górze niedaleko Zudanez
TB519.2 Sulcorebutia rauschii
Zudanez, Chuquisaca, Bolivia, 2814m
TB519.2 Sulcorebutia rauschii
Zudanez, Chuquisaca, Bolivia, 2814m
TB519.2 Sulcorebutia rauschii
Zudanez, Chuquisaca, Bolivia, 2814m
Klasyczne stanowisko Parodia + Sulcorebutia + Lobivia niedaleko Tarabuco
TB520.3 Rebutia fiebrigii forma
Tarabuco, Chuquisaca, Bolivia, 3538m

Rejon wokół Icla
Kolejny rejon, który chcieliśmy spenetrować to tereny wokół Icla. Spodziewaliśmy się tam ciekawych znalezisk kaktusów z rodzajów Parodia, Sulcorebutia i Lobivia. Niestety pogoda dość mocno pokrzyżowała nam plany. Z powodu deszczów i nieprzejezdnych dróg nie udało się nam dojechać do pasma górskiego Sierra Mandinga oraz odwiedzić ciekawego masywu Cerro Pucara. Niezależnie od przeciwności losu udało się nam zobaczyć sporo ciekawych form sulkorebucji, interesujące weingarcje, ogromne formy Lobivia cinnabarina oraz dwa nieopisane gatunki, jeden z rodzaju Parodia, drugi z rodzaju Echinopsis.
Icla - ciekawe tereny, gdzie rosną sulkorebucje i lobiwie

TB525.5 Corryocactus melanotrichus
Icla, Chuquisaca, Bolivia, 2566m
TB526.2 Sulcorebutia tarabucoensis
Jatun Mayu, SE of Icla, Chuquisaca, Bolivia, 3442m
TB528.2 Lobivia formosa v. bertramiana
SE of Icla, Chuquisaca, Bolivia, 3313m
TB529.1 Lobivia cinnabarina varieta
SE of Icla, Chuquisaca, Bolivia, 3223m
TB531.1 Parodia spec.
Icla, Chuquisaca, Bolivia, 2237m
TB531.2 Weingartia hediniana
Icla, Chuquisaca, Bolivia, 2237m

Z wizytą w rejonie Presto
Kolejny etap naszej podróży to Presto. Tutaj spędziliśmy Święta Bożego Narodzenia. Niemniej bardziej interesowały nas kaktusy. Wybraliśmy się tam, by upolować Parodia prestoensis. Przy okazji widzieliśmy także ciekawe sulkorebucje oraz interesujące formy Lobivia cinnabarina.
Stanowisko kaktusów na północny zachód od Presto
TB532.5 Harrisia tetracantha
Presto to Pasopaya, Chuquisaca, Bolivia, 2694m
TB533.1 Lobivia cinnabarina varieta
Presto to Pasopaya, Chuquisaca, Bolivia, 2953m
TB533.2 Parodia prestoensis
Presto to Pasopaya, Chuquisaca, Bolivia, 2892m
TB533.3 Sulcorebutia pulchra
Presto to Pasopaya, Chuquisaca, Bolivia, 2953m
TB534.1 Lobivia cinnabarina v. grandiflora
Kochi, E of Presto, Chuquisaca, Bolivia, 2718m
TB534.2 Sulcorebutia crispata
Kochi, E of Presto, Chuquisaca, Bolivia, 2718m

Wizyta w Sotomayor oraz dojazd do Sucre
Następnie pojechaliśmy na zachód w kierunku Sucre. Po drodze zboczyliśmy na południe do Sotomayor, by dojechać do Rio Pilcomayo. Niestety w tych rejonach nie udało się nam odnaleźć żadnych ciekawych kaktusów. Widzieliśmy nieco weingarcji, trafiły się gymnokalicja oraz blosfeldie.
Rio Plcomayo w rejonie Sotomayor
TB539.2 Weingartia pilcomayensis
Kota to Sotomayor, Potosi, Bolivia, 2359m
TB539.4 Gymnocalycium zegarrae
Kota to Sotomayor, Potosi, Bolivia, 2359m
Stanowisko parodii w pobliżu Yamparez
TB540.2 Parodia yamparaezi
Lavadero, N of Sotomayor, Chuquisaca, Bolivia, 3105m

Szukanie kaktusów wokół Sucre
Następnie pojechaliśmy do Sucre na spotkanie z Brianem Batesem. Przez dwa dni podróżowaliśmy razem w poszukiwaniu kaktusów. Oprócz ciekawych sulkorebucji oraz klasycznych stanowisk Lobivia cinnabarina znaleźliśmy stanowiska Parodia compressa oraz Parodia zecheri, co bardzo nas ucieszyło.

Poszukiwanie kaktusów ze wsparciem Briana Batesa, stanowisko Parodia compressa w pobliżu Sucre
TB541.1 Parodia zecheri
Mojotoro, Chuquisaca, Bolivia, 2036m
Droga na północ od Sucre, rejon Pojro
TB542.3 Sulcorebutia pulchra
Pojro, N of Sucre, Chuquisaca, Bolivia, 2940m
TB543.3 Sulcorebutia frankiana
Pojro, N of Sucre, Chuquisaca, Bolivia, 2812m

Poszukiwania kaktusów w rejonie Turuchipa
Turuchipa to dla nas chyba najważniejsza cześć wyprawy z 2011 roku. Tutaj chcieliśmy odnaleźć legendarną Parodia gibbulosoides. Oprócz tego interesowały nas stanowiska mediolobiwii, liczyliśmy na ciekawe weingarcje a może i jakieś nowe sulkorebucje. Mnie pociągał ten rejon z uwagi na formy przejściowe między Lobivia pugionacantha a Lobivia pentlandii, ciekawe formy Lobivia cinnabarina v. walterspielli oraz niedawno opisaną Lobivia krahn-juckerii. Przejeżdżając przez góry udało się nam odnaleźć niedawno opisaną Parodia hegerii - to wg mnie jedna z najładniejszych parodii, jaką widziałem w naturze. Z ciekawostek to udało się nam zobaczyć interesującego Echinopsis, który wydaje się być nieopisanym gatunkiem, blisko spokrewnionym z Lobivia krahn-juckeri.
Przejazd przez góry do miejscowości Turuchipa oraz rzeki o tej samej nazwie.
TB546.2 Weingartia westii
Mokopata, SE of Betanzos, Potosi, Bolivia, 3302m
TB550.1 Lobivia pugionacantha v. rossi
Calapaya to Turuchipa, Potosi, Bolivia, 3785m
TB550.2 Parodia hegeri
Calapaya to Turuchipa, Potosi, Bolivia, 3785m
TB550.3 Rebutia atrovirens varieta
Calapaya to Turuchipa, Potosi, Bolivia, 3785m
Rio Turuchipa, korytem tej rzeki przeszliśmy 4km, by dostać się do stanowiska Parodia gibbulosoides.
Rio Turuchipa - stanowisko Parodia gibbulosoides.
TB552.1 Lobivia krahn-juckeri
Turuchipa, Potosi, Bolivia, 2347m
TB552.2 Parodia gibbulosoides
Turuchipa, Potosi, Bolivia, 2347m
TB552.3 Blossfeldia liliputana
Turuchipa, Potosi, Bolivia, 2347m
Góry niedaleko Calapaya - stanowisko ciekawych form Lobivia pugionacantha.
TB555.1 Lobivia cinnabarina v. walterspielii
Esquiri, Potosi, Bolivia, 3379m
TB556.1 Weingartia spec.
Esquiri, Potosi, Bolivia, 3098m
TB557.1 Echinopsis spec.
Esquiri, Potosi, Bolivia, 2834m

Przejazd przez Rio Honda a następnie wypad na północny wschód od Padcoyo
Z Turuchipa pojechaliśmy przez Potosi na południe. Zatrzymaliśmy się na dwóch ciekawych stanowiskach niedaleko przeprawy przez Rio Honda. Tam widzieliśmy sporo mediolobiwii, parodie, weingarcje oraz interesującą formę przejściową między Lobivia pugionacantha a Lobivia lateritia. Podróżując dalej na południe dojechaliśmy do Padcayo. Tu odbiliśmy w góry na północny wschód. Przejechaliśmy przez klasyczne stanowiska Cintia knizei i dotarliśmy w mało znane rejony. Tu udało się nam odnaleźć ciekawe stanowiska Lobivia pugionacantha v. versicolor oraz Lobivia chrysochete, której obecności w tych rejonach dotąd literatura nie odnotowała.
Nieco wyschnięta Rio Honda a nad nią jedno z najatrakcyjniejszych stanowisk kaktusowych. Ponad 10 gatunków na jednym miejscu. Takie bogactwo musi robić wrażenie.
TB558.1 Lobivia pugionacantha v. haemantha
Huasinota, Chuquisaca, Bolivia, 3412m
TB558.2 Rebutia fiebrigii v. cintiensis
Huasinota, Chuquisaca, Bolivia, 3412m
TB558.4 Weingartia lecoriensis
Huasinota, Chuquisaca, Bolivia, 3412m
TB558.5 Cumulopuntia rossiana
Huasinota, Chuquisaca, Bolivia, 3412m
Daleko na północny wschód od Padcayo, rejon za Ocuri
TB560.1 Lobivia pugionacantha v. versicolor
Turi Pampa, NW of Ocuri, Chuquisaca, Bolivia, 3993m
TB561.1 Lobivia chrysochete varieta
Turi Pampa, NW of Ocuri, Chuquisaca, Bolivia, 4133m
TB562.2 Parodia hegeri forma
Turi Pampa, NW of Ocuri, Chuquisaca, Bolivia, 3999m

Rejon Culpina - polowanie na ciekawe ajlostery.
Podróżując dalej na południe przejechaliśmy przez Camargo i wybraliśmy się na wschód od głównej drogi przełęczą do Culpiny. Ta miejscowość stała się naszą bazą wypadową na kilka najbliższych dni. Z Culpina udaliśmy się do takich miejscowości jak Salitre, La Cueva czy Incahuasi. Ten rejon to prawdziwy wysyp wszelkich rodzajów kaktusów, prawdziwe El Dorado dla wielbicieli rebucji, parodii i lobiwii. Z tego, co mnie interesuje udało mi się zobaczyć kilka odmian Lobivia pugionacantha, ciekawe nowe stanowisko Lobivia chrysochete oraz ciekawe formy Echinopsis obrepanda. Ciekawych parodii i rebucji było wszędzie mnóstwo. Szkoda tylko, że nie mogliśmy pozostać tam dłużej.
Droga do Culpiny a wokół mnóstwo ciekawych kaktusów.
TB565.1 Lobivia lateritia v. rubriflora
San Pedro to Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3602m
TB565.3 Parodia subterranea fma. ladae
San Pedro to Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3602m
Klasyczne stanowisko Lobivia, Parodia i Aylostera niedaleko Salitre
TB566.1 Lobivia pugionacantha v. salitrensis
Mischka Pampa, Chuquisaca, Bolivia, 3234m
Śpiąca w trawie żaba
Serpentyna w  góry na północ od Incahuasi
TB567.2 Parodia subterranea varieta
Huaca Cancha, N of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 3585m
TB568.1 Lobivia pugionacantha v. versicolor
Quis, N of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 3585m
TB570.3 Puna subterranea
Chunchuli, N of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 3052m
Lokalizacja ciekawych ajloster niedaleko Sumaya
TB572.1 Rebutia sumayana
Sumaya, E of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 3208m
Wypad na wschód w kierunku Jatun Pampa
TB575.1 Rebutia dutineana
Laramendo, E of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 2955m
TB576.1 Lobivia chrysochete fma. chunchullensis
Julencia, NE of Incahuasi, Chuquisaca, Bolivia, 3243m
Rejon na zachód od Culpiny.
TB579.1 Lobivia pugionacantha v. culpinensis
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3185m
TB579.2 Parodia subterranea fma. aurea
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3185m
TB579.3 Rebutia atrovirens varieta
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3185m
TB579.4 Echinopsis obrepanda
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3185m
TB579.4 Echinopsis obrepanda
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3185m
TB580.2 Rebutia albopectinata
6 km East of Culpina, Chuquisaca, Bolivia, 3204m
Begonia spec.
Kolejna schowana w trawie żaba
TB581.1 Rebutia schatzliana
Quisana, E of Salitre, Chuquisaca, Bolivia, 3241m

Krótki pobyt w Camargo i przejazd na zachód do Tupizy
Po powrocie z Culpiny na chwilę wpadliśmy do Camargo, by w rejonie tego miasta obejrzeć klasyczne stanowisko Parodia camargensis. Następnie znaną nam już drogą na zachód dotarliśmy do Cotagaita a następnie skręcając na południe dojechaliśmy do Tupizy.
Typowe stanowisko niedaleko Camargo.
TB582.1 Parodia camargensis
Palca Grande, Chuquisaca, Bolivia, 2404m

Na zachód od Tupizy
Z Tupizy pojechaliśmy na zachód w ciekawe kaktusowe rejony. Niestety nie rosły tam już żadne parodie natomiast udało się nam odnaleźć tam trochę mediolobiwii oraz przepiękną, nie opisaną oficjalnie do tej pory miniaturkę, czyli Lobivia alberi. Jest to nowinka z grupy Lobivia pugionacantha, która kwitnie ślicznymi, pomarańczowymi lub czerwonymi kwiatami. Cały czas czeka na swój opis.
Widok z drogi na zachód od Tupiza.
TB585.1 Lobivia pugionacantha v. alberi
11km W of Tupiza, Potosi, Bolivia, 3954m
TB586.1 Lobivia lateritia v. kupperiana
14km W of Tupiza, Potosi, Bolivia, 4226m

Przebicie się przez Mal Paso do El Puente
Z Tupizy pojechaliśmy na wschód do El Puente. Po drodze czekała nas przeprawa przez przełęcz Mal Paso. Jest to wspaniałe miejsce, gdzie rosną piękne i oryginalne parodie, mediolobiwie i lobiwie. Za każdym razem, gdy jesteśmy w Boliwii staramy się odwiedzić tę przełęcz.
Typowy widok na Mal Paso. Daleko, na horyzoncie pada deszcz.
TB587.1 Lobivia pugionacantha v. culpinensis
Mal Paso, W of Impora, Chuquisaca, Bolivia, 4010m

Z El Puente do Iscayachi
El Puente to prawdziwe parodiowe zagłębie. Rośnie tu wiele gatunków z tego rodzaju a najpiękniejsza jest Parodia ritteri. Nam udało się spotkać na drodze z El Puente do Iscayachi kilka gatunków parodii. Ponieważ jechaliśmy nietypową drogą, wzdłuż Rio San Juan del Oro a następnie przez góry i wioskę Curqui znaleźliśmy wiele innych ciekawych roślin jak gymnokalicja, mediolobiwie oraz lobiwie.
Typowe stanowisko Parodia ritteri niedaleko El Puente

TB589.2 Parodia ritteri forma
El Puente to Carrizal, Tarija, Bolivia, 2430m
TB589.3 Trichocereus camarguensis
El Puente to Carrizal, Tarija, Bolivia, 2430m
TB590.1 Lobivia lateritia
Carrizal, Tarija, Bolivia, 2440m
TB590.2 Parodia fulvispina
Carrizal, Tarija, Bolivia, 2440m
TB590.3 Gymnocalycium cardenasianum
Carrizal, Tarija, Bolivia, 2440m
Droga do Curqui
TB592.1 Lobivia lateritia varieta
Curqui, Tarija, Bolivia, 3389m
TB593.2 Lobivia formosa v. tarijensis
Palqui to Chorcoya, Tarija, Bolivia, 3625m
TB593.3 Rebutia pygmaea v. iscayachensis
Palqui to Chorcoya, Tarija, Bolivia, 3625m
TB594.1 Lobivia pugionacantha v. cornuta aff.
Palqui to Chorcoya, Tarija, Bolivia, 3797m

Wizyta w Cana Cruz i Paicho
Kolejnym etapem naszej podróży była wizyta w Pajcho i Cana Cruz. Głównym celem tego wypadu było odnalezienie legendarnej Parodia occulta. Oprócz tego bardzo chętnie odwiedziliśmy stanowiska mediolobiwii, ajloster i sulkorebucji w tym rejonie. Naturalnie nie obyło się bez krótkiego postoju na stanowisku Gymnocalycium armatum. Udało się nam zobaczyć ciekawe lobiwie z tego rejonu czyli Lobivia variispina, formy Lobivia lateritia oraz Lobivia formosa v. randallii, zaliczana kiedyś do rodzaju Soehrensia.
Stanowisko Parodia occulta w Cana Cruz
TB596.2 Parodia occulta
Cana Cruz, N of Iscayachi, Tarija, Bolivia, 2872m

TB596.6 Oreocereus celsianus
Cana Cruz, N of Iscayachi, Tarija, Bolivia, 2872m
Kościół w Pajcho
TB597.2 Parodia maxima
Hornos, N of Iscayachi, Tarija, Bolivia, 2666m
TB598.2 Lobivia formosa v. randallii
Iscayachi to Cana Cruz, Tarija, Bolivia, 3417m

Przejazd górami z Iscayachi do Cieneguillas
Po powrocie z Paicho spędziliśmy noc w Ischayachi. Mimo szczęścia w kaktusach tym razem nie poszczęściło się nam z autem. W nocy skradziono nam zapasowe koło. Nie byliśmy w stanie znaleźć złodziei więc bez dodatkowego koła ruszyliśmy w dalszą drogę. Tym razem zaplanowaliśmy przeprawę przez góry do Cieneguillas. Znów mieliśmy okazję podziwiać aylostery, parodie i lobiwie na ich stanowiskach.
Stanowisko na zachód od Iscayachi a na nim rebucje oraz Lobivia chrysochete v. tenuispina.

TB599.1 Lobivia chrysochete v. tenuispina
Iscayachi, Tarija, Bolivia, 3818m
TB599.2 Rebutia spegazziniana v. potosina
Iscayachi, Tarija, Bolivia, 3818m
TB600.4 Parodia maassii
Curqui, Tarija, Bolivia, 3615m
TB600.6 Tunilla soehrensii
Curqui, Tarija, Bolivia, 3615m
TB601.6 Oreocereus celsianus
Huarmechi, NW of Iscayachi, Tarija, Bolivia, 3481m

Krótki pobyt w Cieneguillas a następnie daleki rajd do Berque
Po dojechaniu do Cieneguillas odwiedziliśmy klasyczne już obecnie stanowisko Parodia slabana. Później udało się nam odwiedzić nowe stanowisko pięknej Weingarcia kargliana. Po zrobieniu wystarczającej ilości zdjęć ruszyliśmy w daleką drogę na południe przez Iscayachi i Yunchara aż do samej granicy z Argentyną w Villazon a następnie odbiliśmy na zachód w stronę Berque. Tam odwiedziliśmy stanowiska Waingarcia neumaniana i następnie udaliśmy się korytem rzeki na północ do Tupizy. W ciągu dwóch dni zrobiliśmy rzeczywiście szmat drogi.
Stanowisko Parodia slabana w Cieneguillas
TB602.1 Weingartia kargliana
Cieneguillas, Iscayachi to El Puente, Tarija, Bolivia, 3018m
Stanowisko Weingarcia neumaniana w Berque
TB604.1 Lobivia ferox v. longispina aff.
Berque, Potosi, Bolivia, 3588m

Przejazd z Tupizy do Salar de Uyuni
Po noclegu w Tupizie ruszyliśmy w daleką drogę do Salar de Uyuni. Nie spodziewaliśmy się już zbyt wielu stanowisk kaktusów a jednak znaleźliśmy dwa stanowiska nieopisanych do tej pory odmian Lobivia pugionacantha.
Stanowisko Lobivia pugionacnatha varieta niedaleko Atocha
TB606.1 Lobivia pugionacantha varieta
Salo, Tupiza to Atocha, Potosi, Bolivia, 3726m
TB609.5 Oreocereus trollii
Ayala, Tupiza to Atocha, Potosi, Bolivia, 4006m
Salar de Uyuni

Droga do Oruro
Z Salar de Uyuni pojechaliśmy w dalszą drogę do Oruro. Po drodze czekały nas typowe stanowiska Lobivia ferox oraz Lobivia pentlandii. Pożegnaliśmy się także z Parodia maassii oraz z mediolobiviami. Dalej na północ mediolobiwie oraz Parodia maassii już nie występują.
Stanowisko Lobivia pentlandii z widokiem na miasteczko Pazna.
TB611.1 Lobivia ferox
Huancane, Challapata to Pazna, Oruro, Bolivia, 3765m

TB611.2 Lobivia formosa v. bertramiana
Huancane, Challapata to Pazna, Oruro, Bolivia, 3765m
TB611 Lobivia ferox x Lobivia formosa v. bertramiana
TB611.4 Parodia maassii
Huancane, Challapata to Pazna, Oruro, Bolivia, 3765m
TB612.1 Lobivia pentlandii
Pazna, Oruro, Bolivia, 3761m
TB612.3 Rebutia steinmannii
Pazna, Oruro, Bolivia, 3761m

Wypad do Quime
Z Oruro pojechaliśmy w kierunki La Paz. Przed stolicą Boliwii odbiliśmy na północny wschód w kierunku Quime. Naszym celem były formy Lobivia maximiliana v. miniatiflora. Udało się nam odnaleźć tę roślinkę na trzech stanowiskach różniących się między sobą wysokością.
Przełęcz w kierunku Caxata.
TB615.1 Lobivia maximiliana v. miniatiflora
Caxata to Quime, La Paz, Bolivia, 4129m
TB616.2 Neowerdermannia vorwerkii
SW of Puchuni, La Paz, Bolivia, 4139m

Na północ od La Paz - wzdłuż brzegu jeziora Titicaca oraz wizyta w Charazani
Ponieważ udało się nam wypracować nieco dodatkowego czasu postanowiliśmy jeszcze wybrać się na północ od La Paz w kierunku Chuma, by poszukać Lobivia schieliana. Niestety z uwagi na brak dobrych map oraz złe oznakowanie dróg oraz ich częściową nieprzejezdność do Chuma nie udało się nam dotrzeć. Za to dojechaliśmy do Charazani, gdzie odnaleźliśmy Lobivia maximilana v. charazanensis. Podróżując wzdłuż brzegu jeziora Titicaca natknęliśmy się na wiele stanowisk Lobivia pentlandii oraz Lobivia maximiliana. Na sam koniec odwiedziliśmy miasto Copacabana słynące z pięknej świątyni oraz zwyczaju święcenia nowych samochodów.
Widok na jezioro Titicaca
TB618.1 Lobivia maximiliana
Achacachi, La Paz, Bolivia, 3878m
TB619.2 Lobivia pentlandii
Escoma, La Paz, Bolivia, 3875m
TB621.2 Austrocylindropuntia floccosa
Escoma to Charazani, La Paz, Bolivia, 4463m
TB623.1 Lobivia maximiliana v. charazanensis
Charazani, La Paz, Bolivia, 3341m
TB623.2 Trichocereus bridgesii
Charazani, La Paz, Bolivia, 3341m
W tle miejscowość Charazani
Przeprawa przez Titicaca w miejscowości Tiquina
TB625.2 Austrocylindropuntia exaltata
Estrecho de Tiquina, La Paz, Bolivia, 3983m
Katedra w Copacabana
TB626.1 Lobivia maximiliana
Copacabana, La Paz, Bolivia, 4127m
Pożegnanie z jeziorem Titicaca

Powrót do domu
Z Copacabana bez problemów wróciliśmy do La Paz. Tam oddaliśmy samochód i przygotowaliśmy się w hotelu do powrotu do Europy. Lot do Warszawy przebiegał bez najmniejszych problemów. Wróciliśmy do domów zgodnie z rozkładem.

Z perspektywy czasu tę wyprawę uważam za jedną z najbardziej udanych. Przez okres prawie 6 tygodni udało się nam odwiedzić bardzo wiele stanowisk. Były wśród nich i stanowiska klasyczne, i nowe formy znanych roślin jak i zupełnie nieznane nam dotąd gatunki. Mimo kilku porażek, jak np. brak dojazdu do Sierra Mandinga lub nieodnalezienie Lobivia schieliana wróciłem z tej wyprawy bardzo zadowolony. Niemniej, ponieważ apetyt rośnie w miarę jedzenia, już po powrocie kreśliłem dalsze plany podboju Boliwii i odwiedzenia miejsc, do których tym razem nie udało mi się dotrzeć.

A zatem: do zobaczenia w Boliwii w dalszej lub bliższej przyszłości.